Η πορεία της βελγικής σοκολατοβιομηχανίας κρύβει μια πικρή ιστορία.
Στο άκουσμα ενός ταξιδιού με προορισμό τις Βρυξέλλες όλο και κάποιος θα σου ζητήσει να φέρεις τις περιβόητες πραλίνες ή σοκολάτες. Με πάνω από 2000 “οίκους” σοκολάτας όπως των Marcolini, Neuhaus, Belvas, Leonidas, Daskalides, Mary, Elisabeth κα, οι Βρυξέλλες έχουν κερδίσει επάξια μια θέση στην κορυφή της λίστας των απανταχού σοκολατοφάγων. Σχεδόν κάθε πόλη έχει το δικό της τοπικό παραγωγό σοκολάτας/πραλίνας με τις συνταγές να έχουν περάσει από γενιά σε γενιά. Με προσήλωση στη χειροποίητη σοκολάτα και χάρις στην καλή ποιότητα της πρώτης ύλης δεν είναι να απορεί κανείς πως κάθε Βέλγος καταναλώνει κατά μέσο όρο πάνω από 8 κιλά σοκολάτας ετησίως1http://www.visitflanders.com/en/themes/belgian_chocolate/history-facts-and-figures/.
Πως κατάφεραν όμως οι Βρυξέλλες, το Βέλγιο γενικότερα, να κερδίσουν το τίτλο της πρωτεύουσας της πραλίνας και να βρεθούν στην πέμπτη θέση της κατανάλωσης; Η πορεία της βελγικής σοκολατοβιομηχανίας κρύβει μια πικρή ιστορία.
Το 1840, η βελγική σοκολατερί Berwaerts διαθέτει προς πώληση τις πρώτες ταμπλέτες σοκολάτας. Στο διάστημα που ακολούθησε ιδρύθηκαν μερικά από τις πιο γνωστές -μέχρι και σήμερα- σοκολατερί, όπως οι Neuhaus (1857), Côte d’Or (1883), Jacques (1896) και Callebaut (1911). Ξεκινώντας από το 1885, το Βέλγιο χρησιμοποιεί το 76 φορές μεγαλύτερο σε έκταση Κονγκό, την τότε αποικία του, για μεταφέρει στην Ευρώπη κακάο από τις φυτείες της Αφρικής. Με πρόφαση την προστασία τους από τους Άραβες δουλέμπορους, ο βασιλιάς Λεοπόλδος ΙΙ, αναλαμβάνει τον έλεγχο του Κονγκό, χτίζει μια αυτοκρατορία βασισμένη στον τρόμο. Δημιουργούνται στρατόπεδα εργασίας με κύριο στόχο την συγκομιδή του καουτσούκ και την εξαγωγή προς τις χώρες της Ευρώπης άλλων προϊόντων, όπως των κόκκων κακάο από τις γειτονικές χώρες. Αν ένας εργάτης δεν παρήγαγε αρκετά ή αν οι παραδόσεις των εμπορευμάτων καθυστερούσαν ήταν λόγος ακρωτηριασμού.
Ο Λεοπόλδος ΙΙ καταγράφεται ως ο πλουσιότερος άντρας εκείνης της περιόδου με την περιουσία του να ξεπερνάει τα 100 εκατομμύρια δολλάρια. Στα τέλη του 1880, σε μια προσπάθεια του να τιθασσεύσει τις αντιδράσεις των “απείθαρχων” αφρικανών εργατών, επιδίδεται στην πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα δίνοντας εντολές να σφαγιαστούν πάνω από 10 εκατομμύρια Αφρικανών. Στα γεγονότα της περιόδου εκείνης βασίστηκε ο Τζόζεφ Κόνραντ για αν γράψει το έργο του “Η καρδιά του σκότους” καθώς και ο Μάρκ Τουέιν για το “Έγκλημα του Κονγκό”.
Όσο λοιπόν οι Βέλγοι εξέλισσαν τις τεχνικές στην επεξεργασία του κακάο φτάνοντας σήμερα το τζίρο στα 4.3 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, η αχανής αφρικανική χώρα εξακολουθεί να μετράει τις πληγές της από την μια από τις πιο αιματηρές μορφές εκμετάλλευσης που γνώρισε η ήπειρος.
Διαβάστε περισσότερα στο βιβλίο: Imagining the Congo: The International Relations of Identity By K. Dunn.
*“Γλυκό Τέρας Βρυξέλλες”: Τίτλος βιβλίου του Hans Magnus Enzensberger, Μετάφραση: Νατάσσα Σεχίδου, Εκδόσεις Νεφέλη
